Wat verandert er in 2023 omtrent tijdskrediet en thematische verloven?

Wat is tijdskrediet en thematisch verlof? 

In België kunnen werknemers voor uiteenlopende redenen tijdelijk minder uren gaan werken of hun loopbaan tijdelijk helemaal onderbreken. Dit kan op 2 verschillende manieren: door het nemen van ‘tijdskrediet’ of door het nemen van een ‘thematisch verlof’. Beide systemen staan los van mekaar, maar zijn in de kern vrij gelijkaardig. Zowel tijdskrediet als thematisch verlof is een recht, maar werknemers dienen aan bepaalde regels te voldoen om er beroep op te kunnen doen. Zo zijn er slechts 3 geldige redenen om arbeidsduurverkorting aan te vragen: zorg voor een kind of een naaste, het volgen van een opleiding of arbeidsduurverkorting op het einde van de loopbaan. Verder is er bv. ook een maximaal aantal maanden dat er tijdskrediet of thematisch verlof kan opgenomen worden, gelden er bepaalde leeftijdsgrenzen en dienen werknemers al een aantal maanden in dienst te zijn. Niet onbelangrijk is dat de werknemer in ruil voor de opname van tijdskrediet of een thematisch verlof een uitkering krijgt van de overheid. Deze uitkering houdt rekening met het aantal uren dat werknemer minder werkt. Door deze systemen, met de uitkering die eraan verbonden is, zijn werknemers beter in staat om hun werk en privé te combineren, zeker op momenten dat hun beschikbare tijd onder druk staat door bv. de zorg voor een (kroostrijk) gezin of de zorg voor een acuut ziek familielid en ook om het werk vol te houden tot aan het pensioen.

Wijziging regels tijdskrediet en thematische verloven vanaf 1 januari 2023

De federale regering heeft tijdens het begrotingsconclaaf van oktober 2022 beslist om te besparen op de systemen van tijdskrediet en thematische verloven, vooral d.m.v. het schrappen of verminderen van bepaalde uitkeringen of opnamemodaliteiten. In de media werd vooral gesproken over het stopzetten van de uitkeringen voor wie voltijds tijdskrediet voor een kind opneemt vanaf de leeftijd van 5 jaar, terwijl de grootste veranderingen (verscholen) zitten in de aanpassing van de toegangsvoorwaarden voor het verkrijgen van een uitkering voor tijdskrediet, en dit voor alle motieven uitgezonderd landingsbanen. Ook werden leeftijds-en anciënniteitstoeslagen afgeschaft, en dit voor àlle verlofstelsels inclusief thematische verloven. Deze beslissingen van de regering zorgt er vooral voor dat het voor werknemers moeilijker wordt om tijdskrediet op te nemen. Bovendien heeft deze regering de verlofsystemen, die al complex in elkaar zaten, nóg complexer gemaakt. De sociale partners brengen over deze wijzigingen nog een advies uit in de nationale overlegorganen, en ook de Raad van State moet zich nog uitspreken, maar we geven jullie hieronder toch al mee welke wijzigingen er precies op til zijn vanaf 1 januari 2023. Op die manier kunnen onze leden, afhankelijk van hun behoeften, nog tijdig een verlof aanvragen.

Leeftijd tijdskrediet motief zorg kind (voltijdse schorsing) van 8 naar 5 jaar

Binnen het voltijds tijdskrediet met motief zorg kind wordt de leeftijdsvoorwaarde aangepast voor het verkrijgen van een uitkering. Voortaan kan dit voltijds tijdskrediet maar worden opgenomen tot het kind 5 jaar is (i.p.v. 8 jaar). Meer specifiek moet de periode van voltijds tijdskrediet dan een aanvang hebben genomen voor de dag dat het kind 5 jaar wordt.

Belangrijk om te weten is dat:

• Deeltijds tijdskrediet (1/5 of 1/2) voor motief zorg kind mét uitkering wel nog kan opgenomen worden tot het kind 8 jaar wordt, ook voor aanvragen vanaf 01/01/2023.
• Voltijds tijdskrediet tot de leeftijd van 8 jaar ten allen tijde (en mits de gebruikelijke voorwaarden) nog wel kan opgenomen worden, maar dan zonder uitkering.

Duurtijd tijdskrediet motief kind van 51 maanden naar 48 maanden

De duurtijd dat men tijdskrediet voor motief zorg kind mét uitkering kan opnemen wordt verminderd van maximum 51 maanden naar maximum 48 maanden. Deze aanpassing treedt in werking vanaf 1 januari 2023. Wie dus na 31/12/2022 een nieuwe aanvraag indient, zal dus nog slechts 48 maanden tijdskrediet voor motief zorg kind kunnen opnemen, én dit geldt zowel voor de opname van voltijds als deeltijds tijdskrediet met motief zorg kind.

De verlaging van de maximumperiode naar 48 maanden geldt ook voor opnames van tijdskrediet met motief zorg kind die vóór 01/01/2023 reeds zijn opgestart. Concreet kunnen werknemers die in dit verlofstelsel zitten en die op 01/01/2023 nog geen 30 maanden hebben opgenomen in totaal nog slechts 48 maanden tijdskrediet met motief zorg kind mét uitkering opnemen. De werknemers die op 01/01/2023 wel al 30 maanden of meer tijdskrediet met zorg kind hebben opgenomen kunnen in totaal wel nog tot maximaal 51 maanden met uitkering opnemen.

Tewerkstellingsvoorwaarde naar 100% voor alle motieven tijdskrediet

Vanaf 01/01/2023 moeten werknemers die voltijds of deeltijds tijdskrediet mét uitkering aanvragen gedurende 12 maanden voor de aanvraag voltijds hebben gewerkt (incl. gelijkgestelde/ geneutraliseerde periodes), en dit voor alle motieven van tijdskrediet.

Deze nieuwe regel is niet van toepassing op landingsbanen.

Afschaffing anciënniteits- en leeftijdstoeslagen tijdskrediet én thematische verloven

Alle anciënniteits- en leeftijdstoeslagen van àlle motieven/ regimes van tijdskrediet (uitgez. landingsbanen) en àlle soorten/ regimes van thematische verloven worden geschrapt. In het geval van tijdskrediet gaat het om een anciënniteitstoeslag. In het geval van ouderschapsverlof gaat het om een leeftijdstoeslag. Deze verandering gaat in voor alle nieuwe aanvragen vanaf 01/01/2023.

Indien de werknemer reeds een tijdskrediet of thematisch verlof opneemt, of indien de werknemer hiervoor een aanvraag heeft gedaan vóór 01/01/2023, dan zal die werknemer recht (blijven) hebben op deze leeftijds- of anciënniteitstoeslag tot het einde van de periode van tijdskrediet of thematisch verlof die aangevraagd is.

Anciënniteitsvoorwaarde tijdskrediet motief kind van 24 naar 36 maanden

Vanaf 1 januari 2024 moeten werknemers die voltijds of deeltijds tijdskrediet met motief zorg kind mét uitkering aanvragen door een arbeidsovereenkomst verbonden zijn met de werkgever, en dit gedurende 36 maanden die voorafgaan aan de schriftelijke aanvraag. Dit wil zeggen dat voor alle aanvragen in 2022 en 2023 nog de regel van 24 maanden van kracht blijft.

Voor alle andere motieven van tijdskrediet blijft de regel van 24 maanden van kracht, ook na 2023.